5 عامل ریزش مو و راههای درمان آن
ریزش مو که با نام علمی آلوپسی (Alopecia) شناخته میشود، یک شکایت رایج در بین خانم ها و آقایان است و با احساسات منفی و تا حدودی ناامیدی برای بیماران همراه است و به دلیل یا دلایل متعدد برای بیماران ایجاد میشود. تمایل زیاد بیماران به رفع این مشکل نیازمند تشخیص مناسب علت آلوپسی است که برای تشخیص درست علت های آن باید پرسجوی کامل و بررسی دقیق در مورد سابقهی خانوادگی و ریزش ارثی مو، عادات تغذیهای، استرس و روابط اجتماعی، آزمایش خون و سطح هورمونها مصرف برخی داروها، از بیمار انجام گیرد.
5 عامل ریزش مو و راههای درمان آندر این مقاله سعی کردیم تا 5 مورد از موارد علت ریزش مو را توضیح داهیم و همچنین راههای درمان آن را شرح دهیم.
1- ریزش مو ارثی: یکی از انواع ریزش مو دائمی، ریزش مو ارثی است که بر طبق تحقیقات 50% از مردان و حدود 40% از زنان را درگیر میکند.این ریزش مو متاثر از هورمونی در بدن به نام آندروژن ایجاد میشود و به همین دلیل به این نوع از ریزش مو آلوپسیا آندروژنیک (Androgenic Alopecia) نیز گفته میشود. این هورمون در بدن موجب ریزش مو از ناحیه شقیقه و پیشروی خط رویش مو از پیشانی به بالا میشود.
البته در زنان اغلب ریزش مو در ناحیه فرق سر اتفاق میافتد و خط موی پیشانی حفظ میشود. علت این ریزش مو هورمون دی هیدروتستوسترون (DHA) است و موهایی که در اثر این هورمون رشد می کنند به تدریج باریکتر، کوتاهتر و روشنتر میشوند تا جایی که فولیکول مو کامل از بین رفته و رشد مو متوقف میشود. سابقه فامیلی نقش اساسی در علت ریزش مو مردان دارد.
2- عادات تغذیهای: یکی از عوامل موثر بر ریزش مو عدم توجه به وجود مواد مغذی ضروری برای رشد مو و عادات تغذیه ناسالم و غیر اصولی است. برخی از اشتباهات رایج غذایی مصرف غذاهای غنی از شکر، مصرف مواد غذایی با سطح بالای جیوه، مصرف کم روی و آهن، کمبود کلسیم و ویتامین A در رژیم غذایی میباشند.
برخی از افراد قصد کاهش وزن و رژیم گرفتن را دارند که در طی زمان انجام رژیم به علت عدم مصرف ویتامینها و مواد مغذی کافی ممکن است افراد دچار ریزش مو بشوند. کمبود بیوتین، آهن، روی و پروتئین از جمله علل ریزش مودر طی رژیمهای لاغری هستند که توصیه میشود به صورت داروهای مکمل این ترکیبات ضروری را دریافت کنند.
3-استرس و روابط اجتماعی: یکی از معضلات ایجاد شده بشر در جامعه کنونی استرس است. استرسهای جسمی و عاطفی سنگین مانند عمل ای جراحی و یا بیماری، دورههای استرسزا در زنذگی مانند طلاق و جدایی، مرگ عزیزان از جمله علل مختلف ایجاد ریزش مو در اثر استرس در افراد هستند که می توانند یکی از دو نوع ریزش مو را ایجاد کنند
- Alopecia areata یا ریزش مو سکهای، به علت استرس ایجاد میشود که علت آن حمله گلبول های سفید به ریشه مو است و در طی آن موها به شکل لکه های کوچک شروع به ریزش میکنند و ممکن است هر جایی از بدن از جمله پوست سر، ریش آقایان و ابرو یا مژه ایجاد شود.
- Telogen effluvia ، تلوژن افلوویوم دو تا 4 ماه بعد از تحمل استرس های شدید بروز می کند که در این ریزش عوامل التهابی ایجاد شده در اثر استرس به ریشه موها در فاز استراحت یا تلوژن اثر میگذارند و موجب ریزش شدید این موها با ریشه ضعیف را به دنبال دارد.
4- سطح هورمونها : یکی از عوارض عدم تعادل سطح هورمونها، ریزش مو است. که با دو نشانه اصلی عدم تعادل سطح هورمون مهم تستوسترون، کورتیزول هورمونهای تیروئیدی در آزمایشهای خون و ریزش مو تدریجی به آن پی برده می شود.
تستوسترون هورمونی است که در آقایان موجب رویش موی سینه، شکم، دستها و پاها می شود که در بعضی مواقع تبدیل بهDHT یا دی هیدروتستوسترون می شود که اثر منفی بر رشد موی سر آقایان دارد و موجب طاسی با الگوی مردانه می شود.
تیروئید یکی از غدد بسیار مهم بدن است و متابولیسم، سوخت وساز همچنین عملکرد سایر غدد را تنظیم می کند.در کم کاری تیروئید که یکی از بیماریهای شایع است، انرژی در دسترس بدن کاهش مییابد. متعاقبا تقویت فولیکولهای مو کاهش می یابد و ریزش مو تشدید میشود که با مصرف داروی این بیماری، تا حد زیادی قابل کنترل است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک از جمله بیماریهای شایع در بین بانوان است که موجب عدم تعادل هورمونها و در نتیجه افزایش تولید غیر طبیعی هورمون آندروژن در بدن میشود که سبب افزایش ریزش مو، ایجاد آکنه و نازک شدن موها میشود. بانوان با این بیماری باید تحت درمان زیر نظر متخصص زنان قرار گیرند.
5- مصرف برخی ازداروها: ریزش مو از جمله عوارض ناخواسته برخی از داروها از جمله داروهای شیمی درمانی، قرصهای ضد بارداری و برخی از آنتی بیوتیکها این عارضه را ایجاد میکنند.
مکمل های مهم برای درمان ریزش مو
در مواردی که علت ریزش مو مرتبط به عملکرد غدد و عدم تعادل هورمون ها میشود، بیمار باید برای دریافت درمانهای دارویی تحت نظر متخصص غدد و یا زنان قرار گیرد. در ادامه به توضیح برخی از مهمترین مکملها برای کمک به ریزش مو را بررسی خواهیم کرد.
1- زینک پلاس zink plus
مشهورترین مکمل برای درمان ریزش مو زینک پلاس است که عنصر زینک یا روی موجود در این دارو موجب سلامت و جلوگیری از ریزش مو، شادابی پوست و استحکام ناخن میشود و علاوه بر روی، حاوی ویتامین C، ویتامین های گروه B است که این ویتامینها نیز به عملکرد فوق کمک میکنند. زینک پلاس علاوه برتاثیر مثبت بر سلامت مو موجب تقویت سیستم ایمنی، بهبود اشتها، تقویت رشد جسمی و ذهنی در کودکان میشود. این مکمل در دوز های 5، 10 و 15 میلیگرم و همچنین شربت برای مصرف کودکان در بازار دارویی ایران موجود است.
2- پرفکتیل Perfectilhc
از جمله مکمل های موثر بر ریزش موست که با ترکیب تعداد زیادی از ویتامین ها و عناصر و اسید آمینه ضروری بدن موجب کاهش ریزش مو، حفظ استحکام مو و ناخن و همچنین شادابی پوست میشود. از جمله ترکیبات مهم این مکمل ویتامین C ( کمک به ساخت کلاژن و تقویت سیستم ایمنی)، زینک ( کمک به ساخت پروتئین مورد نیاز مو و تقویت و سلامت پوست، مو و ناخن) بیوتین یا ویتامین B7 (کمک به ضخیم شدن مو و کاهش شکنندگی ناخن)، پیریدوکسین یا ویتامین B6(ویتامین های ضروری برای کاهش استرس و تولید سروتونین یا هورمون شادی آور و جلوگیری از ضعیف شدن مو و پیری زودرس ) و پانتوتنیک اسید یا B5(حفظ رطوبت پوست و خاصیت ارتجاعی آن) میباشند.
3- پرفکتیل پلاتینیوم Perfectil Platinum
پرفکتیل پلاتینیوم از مکمل های تخصصی و نسبتا کامل از مواد مغذی مختلف برای درمان ریزش مو است. علاوه بر ترکیبات پرفکتیل، حاوی ترکیباتی چون کلاژن ( کلاژن بایومارین بدست آمده از منابع دریایی کمک به حفظ خاصیت ارتجاعی پوست و کاهش چین و چروک و همچنین افزایش ضخامت و استحکام و کاهش ریزش مو) ، عصاره های گیاهی غنی از آنتی اکسیدانها و ویتامینهای آنتی اکسیدان مانند ویتامین C، ویتامین E، لیکوپن موجود در گوجهفرنگی و بتاکاروتن است.
4- فولیکوژن
فولیکوژن به دلیل فاقد گلوتن بودن و پیوسته رهش بودن دارو و همچنین دارا بودن اسیدآمینههای گوگردی لازم برای سنتز کلاژن از سایر مکملها برای درمان ریزش مو متمایز شده است. همچنین این دارو حاوی زینک، بیوتین، سلنیوم، فولیک اسید، B6 و همچنین مس است که مس موجود در این دارو در ساخت ملانین مو به کار رفته و از سفید شدن زودرس آن جلوگیری میکند.
5- هیرویت Hairvit
یکی از مکملهایی که در جلوگیری از ریزش مو بسیار خوب عمل کرده هیرویت است. این دارو حاوی تمام ترکیبات ضروری برای کاهش ریزش مو و سلامت آن است. ویتامین های گروه B شامل : B1 (تغذیه فولیکول های سر)، B2 ( یا ریبوفلاوین کمک به به درمان خشکی پوست سر)، B3 (یا نیاسین کمک به کاهش قرمزی پوست و روزاسه)، B5 (یا پانتوتنیک اسید کمک به حفظ رطوبت مو)، B6 (یا پیریدوکسین برای کاهش اثرات عدم تعادل هورمونی)، B7 ( یا بیوتین کمک به ضخیم شدن مو و کاهش شکنندگی ناخن)، B10 ( یا PABA کمک به تیره شدن موهای خاکستری و بهبود مشکلات پوستی) است.
همچنین این مکمل با دارا بودن اینوزیتول به کاهش DHT یا دی هیدروتستوسترون کمک میکند که در نتیجه آن موجب تعادل هورمون ها در آقایان و خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و در نتیجه کاهش ریزش مو هورمونی میشود.
6- هیرتامین hairtamin
هیرتامین حاوی یک ترکیب گیاهی مشتق شده از گیاه هیرتا است که بومی برخی از مناطق دنیاست. از جمله مواد مغذی هیرتامین ویتامین A، C، D3، تمام ویتامینهای خانواده B، سلنیوم، زینک و عصاره گیاهانی چون آرد برنج، گزنه، رزماری، فلفل سیاه و قرمز، آلوئه ورا و گیاه دم اسب است که این ترکیبات در منار هم موجب کاهش شکنندگی ، بهبود ضخامت و خاصیت ارتجاعی و درخشندگی مو و در نتیجه کاهش ریزش مو میشوند.
7- هیربیوتی Hair Beauty
هیربیوتی مجموعه کاملی از ویتامینها، روی، سلنیوم، زینک، مس، عصاره گیاه دم اسب و اسیدهای آمینه سیستئین و متیونین است که هر کدام از این ترکیبات به نحوی در رشد مو، حفظ استحکام و تقویت ساختار ساقه، تثبیت رنگ مو و جلوگیری از ریزش مو موثر هستند.
8- اکوفاین Ecofine
حاوی روی، بیوتین، نیاسین، B6، سیستئین، متیونین و همچنین عصاره جلبک سبز_ آبی به نام اسپیرولینا با نام Arhrospira است. بیوتین، سیستئین و متیونین در ساخت کراتین مو نقش به سزایی دارند و اسپیرولینا غنی از پروتئین، اسیدهای آمینه و ویتامین های گروه B است.
9- بیوپانتن Biopanthene
حاوی دوز بالایی از بیوتین یا B7 و پانتوتنیک اسید است. بیوتین به ویتامینH (برگرفته از hair) نیز مشهور است. زیرا موجب تحریک ساخت پروتئین کراتین میشود و این پروتئین برای حفظ ساختار و استحکام بافت پوست، مو و ناخن ضروری است . کمبود بیوتین موجب مشکلات پوستی، ریزش مو و شکنندگی ناخن میشود. این مکمل حاوی 5000 میکروگرم ( 5 میلی گرم ) است که میزان نسبتا بالاتری نسبت به سایر مکملها محسوب میشود.
ویتامین B5 یا پانتوتنیک اسید یا دکسپانتنول ترکیب دیگر این مکمل است که به داخل فولیکول مو نفوذ کرده و موجب استحکام و رشد مو میشود و همچنین مطالعات نشان داده کمبود ویتامین B5 موجب سفیدی یا خاکستری شدن تارمو میشود.
10- درموبلا Dermo Bella
درموبلا ترکیب غنی از انواع ویتامینها مانند ویتامین E، A، C، D3، بیوتین و املاح معدنی ضروری مانند زینک، آهن، مس و ید است و موجب کاهش چین و چروک و تولید کلاژن، حفظ رطوبت و انعطاف پذیری پوست، تقویت، جلوگیری از ریزش مو میشود. از جمله خصوصیات بارز درموبلا وجود آهن به فرم فومارات (فروس فومارات) است که بالاترین جذب و کمترین عوارض گوارشی را دارد. همچنین ید موجود در این مکمل به عملکرد طبیعی غده تیروئید کمک میکند.
11- انواع بیوتین ها
همانطور که گفته شد بیوتین نقش بسیار ضروری در جلوگیری از ریزش مو و حفظ سلامت بافت پوست و مو دارد. بیوتین کوآنزیم ضروری واکنشهای طبیعی بدن است و موجب افزایش انرژی در دسترس بدن میشود و ویتامین زیبایی نیز مشهور است.
12- یونی زینک Uni Zinc
زینک یک ماده معدنی ضروری برای حفظ سلامت پوست و مو، تقویت سیستم ایمنی و رشد قدی است و کمبود آن در بیماران گوارشی گیاه خواران، نوزادان بالای 6 ماه، زنان باردار و افراد الکلی بیشتر است. عملکرد فولیکول مو در زمان کمبود زینک تضعیف میشود در نتیجه موجب افزایش ریزش و کاهش حفظ ساختار مو میشود.
13- سیستین B6 Cystine B6 Zinc
این دارو حاوی روی اسید آمینه سیستئین، ال آرژنین و ویتامین B6 است که این دو اسید آمینه سیستئین و ال آرژنین در تولید کراتین نقش به سزایی دارند و کراتین پروتئین اصلی ساخت ناخن است و همچنین بافت مو شامل 10_14 درصد اسیدآمینه سیستئین است.